Radura bir gıda ürününün ışınlandığını gösteren uluslararası bir simgedir.
⛔Bim‘de satılan “Destan” marka çörekotu, toz karabiber, kırmızı toz biber, kimyon, kuru nane ve kekik gibi baharatlar radyasyonludur❗
✅A101‘de satılan “Diyar” marka baharatlarda ise radyasyon bulunmamaktadır.
En çok şubesi olan 2 markette durumlar bu şekildedir. Örnek olarak verilmiştir. Diğer marketler ve ürünler hakkında ise tavsiyelerinizi ve katkılarınızı bekliyoruz.
Başta baharat olmak üzere çay, tahıllar, yumrular gibi bitkisel ürünlerde ve dondurulmuş et-et ürünleri ve balıkta yaygın olarak kullanılmaktadır.
🔹Gıda ışınlaması, gıda ve gıda ambalajlarını iyonlaştırıcı radyasyona (gama ışınlarına) maruz bırakma işlemidir. Esas amaç raf ömrünü arttırmak ve daha çok kazanmaktır❗ Almanya 2. Dünya Savaşı zamanında askerlere uzun raf ömürlü gıdalar üretip sonrasında garip bir şekilde yasaklamıştır.
Endüstriyel anlamda Dünyadaki ilk tahıl ışınlama tesisi 1967 yılında İskenderun’da kurulmuştur. Karşıt görüşlerden dolayı lisans alamayıp 1968 yılında kapatılmış ve sökülüp İngiltere’ye götürülmüştür. 1967 yılında başaramadıkları işi 1994 yılında başarmışlar. Ankara’da Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ve özel sektöre ait bir tesis olmak üzere 2 adet gama ışınlama tesisi hizmete girmiştir. 06.11.1999 tarihinde 23868 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ‘Gıda Işınlama Yönetmeliği’ ile ışınlamanın mevzuat kısmı da çözülmüş oldu.
RADURA sembolü çok çevreci bir sembole benziyor, peki gerçekte öyle mi?
🔹Fatih Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü’nden Merve Aktaş, Dr. Ergün Şakalar ve Özlem Çırak’tan oluşan araştırma ekibi, baharatlar, et ve et ürünleri yoğun olarak kullanılan ışınlama teknolojisinin zararlarını araştırdılar. Meyve sineklerinin (drozofila) besleneceği mamalara 25, 50 ve 100 kilo Gray (kGY) oranında ışınladılar. 3 grup sineğe bu mamalar ayrı ayrı verildi ve ışınlanmamış mamalarda başka 1 grup sineğe verildi.
1️⃣Rengi soluk sarımsı olan sinekler karardı. (25 kGY)
2️⃣Sayılarında ciddi oranda azalma meydana geldi. Işınlanmış mamalarla beslenen sineklerin yüzde 70’e yakını öldü. (50 kGY)
3️⃣Üremelerinde gecikmeler oldu. (100 kGY)
✅Işınlanmamış mamaları yiyen sineklerin renginde ve sayısında herhangi bir değişikliğe rastlanmadı.
Dr. Ergün Şakalar, ışınlamanın doğrudan gıdaların genetiğini değiştirdiğini belirterek, “Bilim insanları zararlı etkisi olduğuna dair ikiye bölünmüş durumda. Ben kesinlikle zararlı olduğu kanısındayım. Gıdaların geninde meydana gelen bu moleküler değişikliğin kansere neden olma ihtimali söz konusu” dedi.
🔹TÜBİTAK MAM Gıda Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Gürbüz Güneş, dozlar belirlenirken bunun insan sağlığına etkisinin göz önüne alınmadığını söyledi. Güneş, “Belirtilen limitler gıdanın kalitesi açısından değerlendirilir. Yani gıdalar bozulmaması baz alınır. İnsan sağlığına zararlı olduğu somut olarak bilinse kullanımına izin verilmezdi” dedi.
Özellikle dikkat ederek almayanlar dışında, ışınlanmış bir ürün evinde olmayan yoktur. İçeriğe bakmadan ve sorgulamadan ürün almayalım.
Bim ve A101 sadece birer örnektir. Radyasyon görmemiş (Radura sembolü olmayan) ışınlama yapılmamış ürünler daha sağlıklıdır. Bu mahallenizdeki aktardan mı olur, güvendiğiniz bir markadan ya da marketten mi olur ona siz karar vereceksiniz.
Not: 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren ışınlama yapılan gıdalara RADURA sembolü koyulması zorunlu olacak.
Fi emanillah🖐
Kaynaklar
- https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C4%B1da_%C4%B1%C5%9F%C4%B1nlama
- http://www.gidahareketi.org/Isinlanmis-Gidalar-Yiyenleri-Oldurdu-1751-haberi.aspx
- Yediklerinizin İçinde Ne Var kitabı (Can Kemal Özer)
- Gıda Işınlama Yönetmeliği
- Baharat Işınlama Makalesi
- Işınlama ve Gıda Güvenliği – Türkiye 10. Gıda Kongresi